Socrates uwaÂżaÂł siĂŞ za uprawnionego do  krytyki , bo gdy inni ulegali zÂłudzeniu, mniemali , Âże wiedzĂŞ posiadajÂą , on miaÂł ÂświadomoœÌ swej niewiedzy . WiedziaÂł przez to coÂś czego nie wiedzieli inni ; nazywaÂł to „wiedzÂą niewiedzy”.

-    Sokrates jest mĂŞdrcem (sophos), choĂŚ jego nauka niczego nie dodaje do tego, o czym wszyscy juÂż wiedzÂą. JeÂśli niewÂłaÂściwe postĂŞpowanie rodzi siĂŞ z niewiedzy, gdyÂż ludzie mylÂą siĂŞ czĂŞsto, sÂądzÂąc, iÂż to, czego chcÂą, jest rzeczywistym dobrem ("Nikt nie jest zÂły z wÂłasnej woli"), to zÂłym uczynkom zapobiec moÂżna za pomocÂą wiedzy. Otó¿ Sokrates, ktĂłry wie, Âże nic nie wie, tym samym wie wiĂŞcej niÂż ci, ktĂłrzy myÂślÂą, Âże wiedzÂą, poniewaÂż oni nie wiedzÂą, Âże nie wiedzÂą.

Sokrates (469-399 p.n.e) , urodziÂł siĂŞ w Atenach jako syn rzeÂźbiarza Sofroniska i poÂłoÂżnej Fajnarety . W mÂłodoÂści prawdopodobnie uprawiaÂł zawĂłd ojca , natomiast w póŸniejszym czasie kiedy zostaÂł nauczycielem etyki w Atenach , wzorowaÂł siĂŞ , jak mĂłwiÂł w Âżartobliwej przenoÂśni , na swej matce , wszelako z tÂą ró¿nicÂą , Âże dopomagaÂł swoim uczniom do rodzenia nie dzieci , lecz piĂŞknych i mocnych myÂśli . Nie posiadajÂąc bogactw , posiadaÂł jednak – przynajmniej z poczÂątku , bo póŸniej zuboÂżaÂł – dostateczny majÂątek by siĂŞ wyksztaÂłciĂŚ filozoficznie , sÂłuÂżyĂŚ wojskowo jako hoplita i nauczaÂł bezinteresownie .
Sokrates by³ niew¹tpliwie jednym z najzwyklejszych ludzi , którzy kiedykolwiek ¿yli na ziemi. Cielesna brzydota i duchowa piêknoœÌ Sokratesa s¹ jednym z paradoksalnych kontrastów , w które obfitowa³y niezwyk³e dzieje jego ¿ycia .
Na duchow¹ piêknoœÌ sk³ada siê jego wielkodusznoœÌ , inteligencja i panowanie nad namiêtnoœciami , patriotyzm i humor . Z humorem pozostaje w zwi¹zku w³aœciwa Sokratesowi ironia i przekora .Posiada³ szczególny dar zadziwiania bliŸnich . Zawsze by³ jakiœ inny ni¿ oczekiwano . Jego wyj¹tkowa osobowoœÌ stanowi³a wci¹¿ niewyczerpane Ÿród³o wci¹¿ nowych niespodzianek, zbijaj¹cych z tropu ludzi nawet najbardziej z nim z¿ytych
Pisano o nim wiele ju¿ w staro¿ytnoœci , a póŸniej od czasów Odrodzenia , zainteresowanie jego osob¹ jeszcze wzros³o , tak i¿ posiadamy dziœ olbrzymi¹ literaturê o jego postaci.
Sokrates ¿¹daÂł zasadniczo „uÂświadomionego mĂłwienia”: kaÂżdy miaÂł sobie jasno zdawaĂŚ sprawĂŞ ze znaczenia wyrazĂłw , ktĂłrych uÂżywaÂł , i panowaĂŚ nad nimi . MoÂżna zatem powiedzieĂŚ , Âże ¿¹daÂł wÂłaÂściwie „jasnego myÂślenia” , z tym waÂżnym dodatkiem , Âże o „jasnoÂści” tego myÂślenia nie stanowiÂły jak my byÂśmy byli skÂłonni przypuszczaĂŚ definicje pojĂŞciowe i ich formalna znajomoœÌ , lecz coÂś donioÂślejszego . „Jasne myÂślenie” Sokratesa posiada ogromnÂą energiĂŞ czynnÂą , jest miarodajne dla czynĂłw, podczas gdy wyraÂżone w sÂłowach i mniej lub wiĂŞcej wadliwe definicje sÂą zdaniem filozofa zbyt sÂłabe , by rzÂądziĂŚ czynami. Nale¿¹ wprawdzie do „jasnego myÂślenia” , ale jako jego czêœÌ intelektualna , ktĂłrej wartoœÌ polega nie tyle na samych osiÂągniĂŞciach , gdyÂż Âżadna definicja nie zadowala caÂłkowicie , ile raczej na szczerym wysiÂłku , by zdobyĂŚ i osiÂągn¹Ì w miarĂŞ najcenniejszÂą definicje .
Jego g³ównym celem by³o wyjaœnienie lub raczej jasne uœwiadomienie sobie w³aœciwej treœci myœlnej , ca³ych zdaù , b¹dŸ poszczególnych wyrazów .
Dla Sokratesa wyrazy „wiedzieĂŚ” i „robiĂŚ” pozostawaÂły w nierozerwalnej spĂłjni, tak wiĂŞc uczÂąc Âświadomego mĂłwienia i co za tym idzie Âświadomej wiedzy ,uczyÂł rĂłwnoczeÂśnie juÂż przez niÂą wytyczonego postĂŞpowania i dziaÂłania.
Sokrates znalazÂł do niego drogĂŞ dziĂŞki swej pasji dialektycznej i ÂżywioÂłowej
potrzebie niewzruszonych przekonaù moralnych , które siê krystalizuj¹ nie podczas spokojnej lektury , lecz w ogniu wspó³zawodnictwa i ¿arliwych dyskusji .
Dialektyczna metoda Sokratesa byÂła podwĂłjna : negatywna i pozytywna .
Pierwsza , negatywna polega³a na ironii ( oœmieszanie samo chwalców , doprowadzenie ich do samokrytyki i przygotowywanie s³uchaczy do szukania tego , czego nie wiedz¹ ) i na dialektyce (stawianie pytaù , analiza odpowiedzi przez dalsze pytania i doprowadzenie uczniów do wniosków , bezpodstawnoœÌ ich dotychczasowych twierdzeù ) .
Metoda pozytywna mia³a byÌ wed³ug Sokratesa jakby sztuk¹ po³o¿nictwa umys³owego ; polega³a na takim stawianiu pytaù i takim kierowaniu odpowiedziami , aby w koùcu osi¹gn¹Ì podstawowe okreœlenie jakiegoœ pojêcia. Mniema³ bowiem , ¿e ka¿dy cz³owiek nosi w sobie wiedzê , ale jej sobie nie uœwiadamia , ¿e trzeba mu w tym dopomóc , trzeba wydobyÌ zeù prawdê .Metodê t¹ Sokrates spe³nia³ przy pomocy pytaù . Metoda jego by³a metoda wspólnego szukania .
Sokrates postĂŞpowaÂł w ten sposĂłb , Âże dzieliÂł pytania zÂłoÂżone na najprostsze i dawaÂł im formĂŞ rozjemczÂą , tak iÂż odpowiedÂź nie wiele tylko wymagaÂła samodzielnoÂści i sprowadzaÂła siĂŞ do powiedzenia : „tak, czy nie” . Pytaniami takimi przyciskaÂł do muru , zmuszaÂł do dawania odpowiedzi . OdpowiedÂź na proste pytania etyczne musiaÂła wypadaĂŚ trafnie , nie wymagaÂła bowiem Âżadnych specjalnych wiadomoÂści , lecz tylko rozsÂądku , ktĂłry kaÂżdy posiada .
Celem filozofii jest wedÂług Sokratesa poznanie i wiedza , ale nie w powiÂązaniu ze Âświatem przyrody , ani nawet przez wzglÂąd na jej formalny charakter , lecz tylko samopoznanie rozumowe oparte na samoobserwacji psychologicznej .
To samopoznanie daje wiedzê , która w rozumieniu Sokratesa ma byÌ g³ówn¹ cnot¹ ludzkiej dzia³alnoœci . Cz³owiek wiedz¹cy dzia³a rozs¹dnie , a postêpuje tak dlatego , ¿e usilnie szuka i znajduje coraz to jaœniejsze pojêcie tego , co dobre , sprawiedliwe i uczciwe. Maj¹c zaœ wiedze o tym , co dobre , sam staje siê dobry , sprawiedliwy i uczciwy . Dlatego te¿ wystarczy wiedzieÌ co to jest dobro , aby dobrze postêpowaÌ , gdy¿ z³o , zdaniem Sokratesa , jest tylko wynikiem nieœwiadomoœci tego , co dobre .
Cnota i moralnoœÌ s¹ w tym rozumieniu wiedz¹ , która jako taka zapewnia cz³owiekowi godne postêpowanie i sprawiedliwe regulowanie stosunków miedzy ludŸmi .
Cnota wi¹¿e siê z po¿ytkiem i szczêœciem . Sokrates mawia³ , ¿e rad by pos³aÌ do piekie³ tego kto pierwszy rozdzieli³ dobro i po¿ytek . Ale zwi¹zek obu widzia³ nie w tym i¿ dobro jest zale¿ne od po¿ytku , lecz , przeciwnie , i¿ po¿ytek zale¿ny jest od dobra . Tylko to co dobre jest naprawdê po¿yteczne .
Ludzie dlatego czêsto b³¹dz¹ i dzia³aj¹ wbrew w³asnemu po¿ytkowi ¿e nie wiedz¹ co jest dobre . Sokrates by³ przeciwieùstwem utylitarysty, ale stoj¹c na stanowisku nierozdzielnoœci dobra i po¿ytku czêsto wyra¿a³ siê tak samo jak utylitaryœci : twierdzi³ , ¿e czyn jest niezawodnie dobry , gdy wyp³ywa zeù po¿ytek , a zalecaj¹c sprawiedliwoœÌ czy lojalnoœÌ , wysi³ek w pracy , czy kompetencjê w zawodzie , powo³ywa³ siê na p³yn¹c¹ st¹d korzyœÌ .
Podobnie rozumiaÂł rĂłwnieÂż stosunek dobra do szczĂŞÂścia : szczĂŞÂście zwiÂązane jest z cnotÂą , bo z cnoty wynika . Sokrates twierdziÂł iÂż szczĂŞÂśliwy jest ten , kto posiada najwiĂŞksze dobro , a najwiĂŞkszym dobrem jest cnota . Wszelkie zÂło pochodzi ze nieÂświadomoÂści . WedÂług Sokratesa nikt umyÂślnie i ze ÂświadomoÂściÂą zÂła nie czyni .
Przedmiotem filozofii jest wiêc u Sokratesa nie rzeczywistoœÌ zewnêtrzna czy przyroda , ale cz³owiek jako istota maj¹ca umiejêtnie korzystaÌ ze swego rozumu dla osi¹gniêcia pe³ni szczêœliwoœci . Filozofia zatem ma siê zajmowaÌ zagadnieniem szczêœcia , ograniczaj¹c cz³owieka do jego etyczno-rozumnej dzia³alnoœci . Filozofia ma stworzyÌ arystokratycznego mêdrca , zdolnego ukróciÌ demokratyczn¹ swobodê moraln¹ i polityczn¹ .
Filozofia Sokratesa przeksztaÂłca siĂŞ w etykĂŞ , ktĂłrej zadaniem jest wychowanie ludzi majÂących siĂŞ znaĂŚ na tym , co dobre, i tym samym szczegĂłlnie przysposobionych do rzÂądzenia i kierowania innymi.

CaÂły text tutaj:
http://historica.pl/index.php?section=rzym&dzial_id=24&action=forumWiecej&id=326465&page=3