Estetyka pitagorejczykĂłw.
Jedna z myÂśli filozoficznych pitagorejczykĂłw miaÂła podstawowe znaczenie dla estetyki : myÂśl, Âże
Âświat jest zbudowany matematycznie. "PrzejÂąwszy siĂŞ matematykÂą, zaczĂŞli jej zasady uwaÂżaĂŚ za
zasady wszelkiego bytu" (Arystoteles) . Stwierdzili matematyczn¹ prawid³owoœÌ w akustyce,
zaobserwowawszy, Âże struny dÂźwiĂŞczÂą harmonijnie lub dysharmonijnie w zaleÂżnoÂści od tego, jaka
jest ich d³ugoœÌ. DŸwiêcz¹ harmonijnie, jeœli d³ugoœÌ ich odpowiada prostym stosunkom
liczbowym. Przy stosunku 1:2 daj¹ oktawê, 2:3 - kwintê, gdy zaœ d³ugoœÌ ich ma siê do siebie jak 1
: 2/3 : 1/2. to powstaje akord C,G c, ktĂłry nazywali "harmonijnym". Zagadkowe wiĂŞc zjawisko
harmonii tÂłumaczyli wiĂŞc proporcjÂą, miarÂą, liczbÂą : harmonia polega na matematycznym stosunku
skÂładnikĂłw. Harmonia byÂła dla nich wÂłasnoÂściÂą kosmosu i rozwaÂżali jÂą w ramach kosmologii.
Terminem "piĂŞkno " siĂŞ nie posÂługiwali, lecz terminem "harmonia". Harmonia , pisaÂł Filolaos - jest
zjednoczeniem rzeczy ró¿norodnych i zmieszanych, zestrojeniem ró¿nie nastrojonych". Harmonia
znaczy³a etymologicznie tyle, co zestrój, zjednoczenie; oznacza³a zgodnoœÌ, jednoœÌ sk³adników. I
przede wszystkim dla tej jednoÂści byÂła dla pitagorejczykĂłw czymÂś dodatnim i piĂŞknym w szerokim,
greckim znaczeniu. Filolaos pisa³ : "Rzeczom niepodobnym, niepokrewnym, ró¿norodnym
potrzebna jest harmonia, aby je utrzymywaÂła w Âładzie". HarmoniĂŞ mieli nie tylko jako rzecz cennÂą i
po¿yteczn¹ , lecz równie¿ za obiektywn¹, za w³asnoœÌ rzeczy. Po drugie, ¿e w³asnoœci¹ rzeczy,
która stanowi o jej harmonii, jest ich prawid³owoœÌ, regularnoœÌ, ³ad. Po trzecie, harmonia nie jest
wÂłasnoÂściÂą poszczegĂłlnej rzeczy, lecz prawidÂłowym ukÂładem wielu rzeczy, wielu czĂŞÂści. Po
czwarte, Âże harmonia jest ukÂładem iloÂściowym, matematycznym, Âże zaleÂży od liczby, miary i
proporcji.
Doszukiwanie siĂŞ prawidÂłowoÂści w Âświecie i stosowanie jej w sztuce byÂło naturalnÂą skÂłonnoÂściÂą
Greków, ale filozofia pitagorejska jeszcze j¹ wzmocni³a, wpajaj¹c przekonanie, ¿e prawid³owoœÌ
matematyczna daje gwarancjĂŞ harmonii.
W przekonaniu, Âże wszechÂświat jest zbudowany harmonijnie, pitagorejczycy dali mu nazwĂŞ
"kosmosu" , czyli Âładu. Tym samym wprowadzili motyw estetyczny do kosmologii. Na temat Âładu i
harmonii kosmicznej snuli dalekosiĂŞÂżne spekulacje. ZaÂłoÂżywszy, Âże kaÂżdy ruch prawidÂłowy wydaje
harmonijny dÂźwiĂŞk, sÂądzili, Âże wszechÂświat caÂły dÂźwiĂŞczy, wydaje muzykĂŞ sfer, symfoniĂŞ, ktĂłrej
jeÂśli nie sÂłyszymy, to dlatego, Âże dÂźwiĂŞczy stale. SÂądzili rĂłwnieÂż, Âże ksztaÂłt Âświata musi byĂŚ
prawidÂłowy i harmonijny; taki jest ksztaÂłt kulisty, wiĂŞc Âświat musi byĂŚ kulisty.
W psychologii twierdzili analogicznie, Âże dusze sÂą doskonaÂłe wtedy, gdy zbudowane sÂą
harmonijnie to znaczy majÂą wÂłaÂściwÂą proporcjĂŞ czĂŞÂści.

CaÂły text znajdziesz tutaj
http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:DQ_vZA-rpxMJ:www.filozofia-moja.republika.pl/pitagorejczycy.pdf+Pitagorejczycy&hl=pl&gl=pl&pid=bl&srcid=ADGEESg13ya1De_uNS2ActxDNFtJZZUagCR062OWYzmSlgiQLNP-nRVAZUoazS2fgJ9XpNztvQtt6gV7cSXYrzccMTBapa6ppqHf8Pzg_IuepX2w_RzOjSshvCvekEyFLFReIIl_2Z8P&sig=AHIEtbSKtVEWE_kSYSOwU_ekdFvG3KlNGQ