WSZECHWIEDZA - Omniscience

"PrĂłby odpowiedzi na podstawowe pytania egzystencjalne przez odwoÂływanie siĂŞ do racjonalnych argumentĂłw sÂą czĂŞsto uwaÂżane przez zwykÂłych ludzi za bezuÂżytecznÂą sofistykĂŞ. Jednak udzielenie odpowiedzi na te pytania jest bardzo waÂżne, poniewaÂż czĂŞstokroĂŚ w zasadniczy sposĂłb ksztaÂłtujÂą one postawy Âżyciowe ludzi, a te z kolei determinujÂą stosunki miĂŞdzyludzkie i w konsekwencji Âżycie spoÂłeczeĂąstwa. Wiemy, Âże najgÂłĂŞbsze podziaÂły spoÂłeczne dotyczÂą wÂłaÂśnie koncepcji czÂłowieka - odpowiedzi na pytanie: Kim jest czÂłowiek? Fakty historyczne, a takÂże wspĂłÂłczesne dobitnie ÂświadczÂą o tym, Âże bÂłĂŞdne koncepcje czÂłowieka doprowadzaÂły wielokrotnie do zbrodni ludobĂłjstwa.

1.CZÂŁOWIEK W ÂŚWIETLE NAUKI

KaÂżdy czÂłowiek o wyksztaÂłceniu ogĂłlnym dysponuje okreÂślonÂą wiedzÂą o swoim pochodzeniu. Na podstawie wiedzy naukowej wyniesionej ze szkoÂły oraz doÂświadczenia Âżyciowego wie, Âże jego istnienie jest rezultatem wielu przypadkowych zdarzeĂą - mniej lub bardziej przypadkowo bowiem spotkaÂło siĂŞ dwoje ludzi, ktĂłrzy zostali jego rodzicami. Zdaje sobie sprawĂŞ, Âże jego cechy wrodzone sÂą w duÂżym stopniu wynikiem przypadku, poniewaÂż rodzeĂąstwo moÂże siĂŞ bardzo rĂłÂżniĂŚ od siebie pod wzglĂŞdem wyglÂądu, okreÂślonych talentĂłw i predyspozycji. Jego osobowoÂśĂŚ zaleÂży nie tylko od cech wrodzonych, lecz od historii jego Âżycia, od Âśrodowiska, w ktĂłrym dorastaÂł, wyksztaÂłcenia itp. Rozumie, Âże jest czÂąstkÂą spoÂłecznoÂści ÂżyjÂącej w okreÂślonych warunkach, w danym miejscu na Ziemi i w danym czasie, spoÂłecznoÂści, ktĂłra w duÂżym stopniu uksztaÂłtowaÂła jego osobowoÂśĂŚ. Wie takÂże, Âże mniej lub bardziej losowo, na skutek takich czy innych okolicznoÂści, byĂŚ moÂże po dÂługiej chorobie, jego Âżycie skoĂączy siĂŞ ÂśmierciÂą i Âże jego bogate Âżycie psychiczne obrĂłci siĂŞ wniwecz. Jego ciaÂło bowiem ulegnie rozkÂładowi. Czy takie przypadkowo zaistniaÂłe Âżycie koĂączÂące siĂŞ ÂśmierciÂą moÂże mieĂŚ sens? Czy moÂże mieĂŚ jakieÂś znaczenie?
Nauki przyrodnicze wyraÂźnie wskazujÂą na to, Âże istnienie ludzkoÂści ma podobny przebieg jak istnienie pojedynczego czÂłowieka. LudzkoÂśĂŚ, tak jak kaÂżdy czÂłowiek, pojawiÂła siĂŞ na skutek wielu szczĂŞÂśliwych trafĂłw, a jej istnienie prĂŞdzej czy pĂłÂźniej dobiegnie kresu.
NajdonioÂślejszÂą teoriÂą fizycznÂą, stanowiÂącÂą podstawĂŞ naszego rozumienia Âświata, jest teoria kwantĂłw. TeoriĂŞ kwantĂłw rozwiniĂŞto przede wszystkim do opisu zjawisk fizycznych w skali atomowej i subatomowej. WspaniaÂła zgodnoÂśĂŚ jej wynikĂłw z doÂświadczeniami to jeden z najwiĂŞkszych triumfĂłw nauki. Teoria kwantĂłw postawiÂła pod znakiem zapytania podstawowe - wydawaÂło siĂŞ, Âże niewzruszone i oczywiste - zaÂłoÂżenia fizyki klasycznej dotyczÂące budowy i natury wszechÂświata. Na przykÂład, teoria ta nie opisuje przemieszczania siĂŞ obiektĂłw w przestrzeni i czasie, jak to czyni fizyka klasyczna, lecz tylko ewolucje w przestrzeni i czasie potencjalnych moÂżliwoÂści prowadzÂących do takiego czy innego zachowania siĂŞ mikroobiektu w chwili pomiaru. Teoria kwantĂłw na ogĂłÂł nie pozwala na ÂścisÂłe prognozowanie zachowania siĂŞ mikroobiektĂłw, ale umoÂżliwia dokÂładne obliczenie szansy (prawdopodobieĂąstwa) na okreÂślone zachowanie siĂŞ ich w momencie pomiaru.
Stwierdzono doÂświadczalnie, Âże materia skÂłada siĂŞ z czÂąstek elementarnych, tzw. kwarkĂłw i leptonĂłw, ktĂłre do odlegÂłoÂści 10-18 m zachowajÂą siĂŞ jak mikroobiekty bezstrukturalne, jak punkty materialne. CzÂąstki elementarne jawiÂą siĂŞ nam jako konkretne, bezstrukturalne mikroobiekty tylko wtedy, gdy sÂą rejestrowane przez aparaturĂŞ doÂświadczalnÂą zdolnÂą do ich wykrywania. JeÂżeli jednak nie sÂą obserwowane i rejestrowane przez aparaturĂŞ pomiarowÂą, gdy sÂą w "drodze", majÂą nader specyficzny sposĂłb istnienia - nie znany w Âświecie makroskopowym (w Âświecie obiektĂłw duÂżych), a doskonale opisywany przez teoriĂŞ kwantĂłw. Wtedy sÂą one tylko zbiorami, a ÂściÂśle mĂłwiÂąc superpozycjami potencjalnych moÂżliwoÂści do zaistnienia w momencie pomiaru, ktĂłry wybiera jednÂą z moÂżliwoÂści i rejestruje jÂą w odpowiedniej aparaturze pomiarowej. W momencie pomiaru nastĂŞpuje nagÂłe i bezprzyczynowe przejÂście od tego, co moÂżliwe, do tego, co rzeczywiste. Z superpozycji moÂżliwoÂści zostaje zrealizowana jedna.
Ale to nie wszystko. Okazuje siĂŞ, Âże wszechÂświat ma globalne wÂłaÂściwoÂści dokÂładnie takie, jakie umoÂżliwiajÂą nasze w nim istnienie. Minimalne zmiany tych wÂłaÂściwoÂści uniemoÂżliwiÂłyby pojawienie siĂŞ Âżycia na Ziemi. TĂŞ zadziwiajÂącÂą cechĂŞ wszechÂświata moÂżna wyjaÂśniĂŚ w ramach kosmologii kwantowej, ktĂłra dopuszcza moÂżliwoÂśĂŚ spontanicznego wykreowania nieograniczonej liczby wszechÂświatĂłw o rĂłÂżnych wÂłaÂściwoÂściach fizycznych. Losowo mĂłgÂł zostaĂŚ wykreowany wszechÂświat o wÂłaÂściwoÂściach umoÂżliwiajÂących, drogÂą ewolucji, powstanie biosfery na przynajmniej jednej z planet. My wÂłaÂśnie zrodziliÂśmy siĂŞ w takim wszechÂświecie. W tym ujĂŞciu wszechÂświat jest tylko fragmentem megawszechÂświata skÂładajÂącego siĂŞ z nieograniczonej liczby wszechÂświatĂłw o rĂłÂżnych wÂłaÂściwoÂściach fizycznych.

2.POSZUKIWANIE SENSU ISTNIENIA CZÂŁOWIEKA

ZastanĂłwmy siĂŞ wiĂŞc, przy speÂłnieniu jakich warunkĂłw moÂżna by mieĂŚ nadziejĂŞ nai sensownoÂśĂŚ ludzkiego Âżycia. Przede wszystkim, nasze indywidualne zaistnienie nie moÂże wynikaĂŚ z ÂłaĂącucha przypadkĂłw, lecz byĂŚ powinno zaplanowane w okreÂślonym celu przez jakiÂś byt rozumny. JeÂżeli tak, to ten byt rozumny powinien posiadaĂŚ nie tylko rozum, lecz takÂże wolĂŞ i moÂżliwoÂśĂŚ dziaÂłania. Ale prawa fizyki, jak juÂż o tym wspomniano, uniemoÂżliwiajÂą prognozowanie tego, co nastÂąpi w przyszÂłoÂści. Zatem byt rozumny planujÂący nasze zaistnienie nie moÂże podlegaĂŚ prawom fizyki kwantowej, tzn. nie moÂże byĂŚ obiektem materialnym. Co wiĂŞcej, musi on "panowaĂŚ" nad prawami fizyki kwantowej. Zatem musi i gĂłry wiedzieĂŚ, ktĂłra z dopuszczalnych przez prawa fizyki kwantowej moÂżliwoÂści zostanie zrealizowana. A wiĂŞc, to on powinien w kaÂżdym przypadku decydowaĂŚ o tym, ktĂłra i moÂżliwoÂści zostanie urzeczywistniona (zaktualizowana); poczÂąwszy od kwantowej kreacji naszego wszechÂświata w wielkim wybuchu. Widzimy wiĂŞc, Âże byt rozumny, ktĂłry zaplanowaÂł nasze istnienie, musi dysponowaĂŚ gigantycznÂą, niewyobraÂżalnie wielkÂą wiedzÂą dotyczÂącÂą najdrobniejszych szczegĂłÂłĂłw naszego wszechÂświata i caÂłej jego historii. WiedzÂą niedostĂŞpnÂą dla matematyczno-doÂświadczalnej metody badaĂą fizycznych, poniewaÂż obejmujÂącÂą nie znanÂą nam czĂŞÂśĂŚ rzeczywistoÂści, nie podlegajÂącÂą podstawowym prawom fizyki kwantowej.ÂŻeby wiec moÂżna byÂło mĂłwiĂŚ o sensownoÂści naszego Âżycia, rozumny byt, ktĂłry zaplanowaÂł nasze istnienie, musi zapewniĂŚ jakÂąÂś formĂŞ wiecznego istnienia naszego "ja" po Âśmierci. Aby to byÂło moÂżliwe, on sam musi wiecznie istnieĂŚ, poza czasem i przestrzeniÂą naszego wszechÂświata, czyli musi byĂŚ transcendentny wzglĂŞdem wszechÂświata.

Tak wiĂŞc, na to aby mieĂŚ nadziejĂŞ, Âże nasze, ludzkie Âżycie ma sens musimy przyjÂąĂŚ hipotezĂŞ o istnieniu bytu, ktĂłry.

*

jest rozumny,
*

posiada wolnÂą wolĂŞ,
*

ma moÂżliwoÂśĂŚ dziaÂłania,
*

jest wieczny,
*

zaplanowaÂł istnienie kaÂżdego czÂłowieka w sobie znanym celu,
*

nie tylko nie podlega prawom fizyki, lecz panuje nad nimi,
*

zna przeszÂły, obecny i przyszÂły stan wszechÂświata w najdrobniejszych szczegĂłÂłach,
*

jest projektantem i stworzycielem naszego wszechÂświata,
*

umoÂżliwia nam wieczne poÂśmiertne istnienie,
*

posiada przeogromnÂą wiedzĂŞ.

ReasumujÂąc dotychczasowe rozwaÂżania, przyjmujemy za prawdziwe nastĂŞpujÂące zaÂłoÂżenie:

Postulat 1

ÂŻycie kaÂżdego czÂłowieka ma sens.

Nasuwa siĂŞ jednak kluczowe pytanie: Na czym polega sens ludzkiego Âżycia?

3.WSZECHWIEDZA

Byt rozumny, ktĂłrego istnienie dawaÂłoby nam nadziejĂŞ na sensownoÂśĂŚ i celowoÂśĂŚ naszego Âżycia, jak to juÂż zostaÂło powiedziane, musi posiadaĂŚ ogromnÂą, trudnÂą do okreÂślenia wiedzĂŞ
WiedzĂŞ rozumianÂą w najszerszym moÂżliwym sensie - jako wszystko, co moÂże w sobie zawieraĂŚ umysÂł.
W definiujemy jako wiedzĂŞ, od ktĂłrej wiĂŞkszej wiedzy nie da siĂŞ pomyÂśleĂŚ. Przyjmujemy wiĂŞc

Postulat 2

Istnieje wszechwiedza W, od ktĂłrej wiĂŞkszej wiedzy nie da siĂŞ pomyÂśleĂŚ.

Byt wszechwiedzÂący z definicji wszechwiedzy W wie wszystko. Jego wszechwiedza W obejmuje peÂłnÂą wiedzĂŞ o sobie samym, ktĂłra -jako absolutna - jest toÂżsama z nim samym. StÂąd wynika, Âże byt rozumny nie posiada wszechwiedzy W, lecz jest wszechwiedzÂą W. Zatem w dalszym ciÂągu nie bĂŞdziemy mĂłwiĂŚ o bycie wszechwiedzÂącym, lecz o wszechwiedzy W.

Dla nas ludzi, bytĂłw rozumnych o ograniczonej wiedzy, posiadana przez nas wiedza o nas samych jest znacznie mniejsza od wiedzy w peÂłni nas okreÂślajÂącej. Moja wiedza nie jest wiĂŞc mnÂą. Gdyby moja wiedza byÂła mnÂą, zawsze bym jÂą posiadaÂł ze wzglĂŞdu na sam fakt mojego istnienia i nie musiaÂłbym siĂŞ uczyĂŚ, Âżeby wiedzieĂŚ. Nigdy rĂłwnieÂż nie zapomniaÂłbym niczego. PoniewaÂż jednak moja wiedza nie jest mnÂą, jest ona mniejsza niÂż ja. Dlatego teÂż nie posiadam peÂłnej wiedzy o sobie samym. Mam tylko mgliste pojĂŞcie, kim jestem jako czÂłowiek.
Z codziennego doÂświadczenia doskonale wiemy, Âże czym innym sÂą rzeczy realnie istniejÂące, ktĂłre poznajemy za pomocÂą naszych zmysÂłĂłw, a czym innym rzeczy istniejÂące tylko w naszym umyÂśle - w naszych wyobraÂżeniach - jako elementy naszej wiedzy. MoÂżna przypuszczaĂŚ, Âże taki sam podziaÂł wystĂŞpuje w przypadku wszechwiedzy W. ZaÂłĂłÂżmy wiĂŞc, Âże obok wszechwiedzy W istnieje jakiÂś realny byt, ktĂłry nie jest wszechwiedzÂą W. W takim przypadku wszechwiedza W zawiera wiedzĂŞ o samej sobie oraz wiedzĂŞ o danym realnym bycie. Wiedza wszechwiedzy o samej sobie, z definicji, jest jednak wszechwiedzÂą. Zatem wiedza okreÂślajÂąca wszechwiedzĂŞ W byÂłaby mniejsza od wszechwiedzy, co prowadziÂłoby do niedorzecznoÂści.

4. WSZECHWIEDZA A STRUKTURA RZECZYWISTOÂŚCI

MiÂłoÂśĂŚ absolutna ukryÂła siĂŞ przed nami, nie tylko stwarzajÂąc wszechÂświat, lecz takÂże przyporzÂądkowujÂąc kaÂżdemu podmiotowi ludzkiemu, o ograniczonej wiedzy wn okreÂślonÂą wiedzĂŞ odczuwanÂą przez niego jako ludzkie ciaÂło. CiaÂło to zakreÂśla zasadniczy obszar wolnoÂści czÂłowieka. Musi ono byĂŚ na tyle zÂłoÂżone, aby moÂżna uwaÂżaĂŚ, Âże - jako skomplikowany system informatyczny - stanowi ono podmiot bĂŞdÂący bytem samoÂświadomym swojego istnienia. Moje ciaÂło jest dla mnie i dla innych ludzi wizytĂłwkÂą mojego "ja". Jest takÂże przekaÂźnikiem wiedzy pÂłynÂącej, za pomocÂą zmysÂłĂłw, od wszechÂświata do mojego "ja" oraz wiedzy przekazywanej od mojego "ja", od mojego umysÂłu, do wszechÂświata.

CiaÂło ludzkie od poczĂŞcia podlega procesowi rozwoju zwiĂŞkszajÂącemu zasadniczy obszar wolnoÂści czÂłowieka, by nastĂŞpnie ulec procesowi degradacji, ktĂłry koĂączy siĂŞ ÂśmierciÂą. Z codziennych obserwacji wiemy, Âże z rozwojem ciaÂła skorelowany jest rozwĂłj naszych moÂżliwoÂści umysÂłowych. Wraz z degradacjÂą naszego ciaÂła czĂŞsto niestety, nastĂŞpuje rĂłwnieÂż zmniejszenie naszych zdolnoÂści umysÂłowych, aÂż do trwaÂłej utraty przytomnoÂści w chwili Âśmierci.

Warunek sensownoÂści Âżycia ludzkiego, stanowiÂący podstawĂŞ naszych rozwaÂżaĂą, wymaga, aby w chwili Âśmierci czÂłowieka nastÂąpiÂł zanik korelacji miĂŞdzy stanem jego ciaÂła, ktĂłre ulega dezintegracji, a stanem jego umysÂłu. Po Âśmierci ciaÂła czÂłowieka jego umysÂł otrzymuje zapewne nowy, nieznany obszar wolnoÂści dajÂący moÂżliwoÂśĂŚ nawiÂązania relacji miÂłoÂści z wszechwiedzÂą - co stanowi cel i sens Âżycia ludzkiego. Z tego punktu widzenia ziemskie Âżycie czÂłowieka ma byĂŚ niezbĂŞdnym okresem przygotowania jego umysÂłu do nawiÂązania takiej relacji. IstotĂŞ czÂłowieczeĂąstwa stanowi wiĂŞc ta czĂŞÂśĂŚ wszechwiedzy, ktĂłra okreÂśla jego nieÂśmiertelne, aktywne, wolne i samoÂświadome "ja", a nie ciaÂło, ktĂłre ulega rozkÂładowi.
NadrzĂŞdnym celem wszechwiedzy jest przygotowanie jak najwiĂŞkszej liczby ludzi do nawiÂązania z niÂą relacji miÂłoÂści. Dlatego wszechwiedza przygotowaÂła takie warunki dla Âżycia czÂłowieka na Ziemi, by uczyÂł siĂŞ on miÂłoÂści przez kontakty z innymi ludÂźmi, w atmosferze miÂłoÂści, ktĂłrej podstawowym i niezastÂąpionym ÂźrĂłdÂłem w spoÂłeczeĂąstwie ludzkim jest rodzina. Rodzina, ktĂłrej zalÂąÂżkiem jest wzajemna miÂłoÂśĂŚ mĂŞÂżczyzny i kobiety, a ktĂłrej zasadniczym, chociaÂż nie jedynym celem jest posiadanie dzieci. PÂłciowoÂśĂŚ maÂłÂżonkĂłw stanowi, jak wiemy, bardzo waÂżnÂą szkoÂłĂŞ miÂłoÂści. Narzuca ona koniecznoÂśĂŚ komunikowania siĂŞ i wspĂłÂłpracy miĂŞdzy ludÂźmi. DziĂŞki temu, Âże ludzie rozmnaÂżajÂą siĂŞ na drodze pÂłciowej, w spoÂłeczeĂąstwie ludzkim zachodzÂą bardzo skomplikowane relacje wzajemnej zaleÂżnoÂści. StwarzajÂą one warunki spoÂłeczne mogÂące byĂŚ dobrÂą szkoÂłÂą miÂłoÂści.

WypÂływa stÂąd wniosek, Âże prawdziwym Âśrodowiskiem, w ktĂłrym Âżyje czÂłowiek, nie jest wszechÂświat, lecz Âśrodowisko absolutnej miÂłoÂści, bĂŞdÂącej wszechwiedzÂą. Dlatego obowiÂązkiem czÂłowieka jest budowa tzw. cywilizacji miÂłoÂści. Nie wolno mu natomiast zanieczyszczaĂŚ "Âśrodowiska miÂłoÂści" nienawiÂściÂą.

Prezentowany jest tutaj niewÂątpliwie skrajnie niezwykÂły obraz rzeczywistoÂści, wymagajÂący radykalnej zmiany w sposobie myÂślenia o niej. Rozrywa on ciasny krÂąg schematĂłw myÂślowych, do ktĂłrych przywykliÂśmy, a ktĂłre skutecznie zamykajÂą drogĂŞ do gÂłĂŞbokiego zrozumienia struktury wszechÂświata."

Prof. dr hab. Zbigniew Jacyna-Onyszkiewicz, profesor zwyczajny na Wydziale Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierownik ZakÂładu Fizyki Kwantowej oraz doktor honoris causa Uniwersytetu w KrĂłlewcu, jest autorem ponad 110 prac naukowych i ksiÂąÂżek z zakresu fizyki teoretycznej oraz fundamentalnych problemĂłw teorii kwantĂłw i kosmologii kwantowej.

PeÂłny text znajdziesz tu :
http://www.staff.amu.edu.pl/~zbigonys/wszechwiedza.html