siakti, ¶akti
s³owo wedyjskie oznaczaj±ce energiê
Dwa pierwiastki tworz± pe³niê rzeczywisto¶ci: siakti i ¶iwa, pierwiastek ¿eñski i mêski.
¦iwa przedstawiony jest pod postaci± boga osobowego, natomiast siakti nie zosta³a sprowadzona do postaci jednego, konkretnego bóstwa osobowego — jest energi± poruszaj±c± ¶wiat, czystym dzia³aniem.
Mêsko¶æ jest bezruchem, ide±, czyst± ¶wiadomo¶ci±. ¯eñsko¶æ — wykonaniem, spe³nieniem idei.
¦iwa to b³ysk czystej my¶li, inteligencja, wytrysk mocy sprawczej, grzmot, iskra geniuszu. ¯eñsko¶æ jest ogniem.
S± to energie uzupe³niaj±ce siê. Obie s± aktywne.
(Czêsto okre¶la siê b³êdnie, ¿e siakti jest energi± aktywn±, a mêsko¶æ — energi± pasywn±).
Mêsko¶æ jest czyst± pustk±, w której ¿eñsko¶æ tworzy. Nie by³oby dzie³a tworzenia, gdyby nie by³o przestrzeni pustki.
I odwrotnie, na co by³aby pustka, gdyby nie rodzi³y siê w niej i nie powstawa³y niezliczone formy.
Wszêdzie gdzie jest dzia³anie (tworzenie, zachowanie, niszczenie) tam przejawia siê siakti.
Za ka¿dym razem, gdy bosko¶æ objawia siê pod postaci± si³y niszcz±cej, wystêpuje pod postaci± siakti.
Ka¿dy z trzej aspektów Rzeczywisto¶ci — Brahma, Wisznu, ¦iwa, maj± swoj± siakti — Saraswati, Lakszmi, Parwati, Kali, gdy¿ bez ¿eñskiej energii s± oni statyczni, martwi. Wszyscy bogowie, nawet najpotê¿niejsi, przyjmuj± niekiedy postaæ kobiec± — Wisznu chc±cy poznaæ usidlaj±c± moc owej energii przybiera postaæ Mohini, by zdobyæ ¦iwê. ¦iwa przyjmuje postaæ Kali i stajê siê Bhairaw±.
Najbardziej destrukcyjnym aspektem siakti jest Mahakali.
W ka¿dym przejawiaj±cym siê aspekcie mêskim zawiera siê/zawarty jest aspekt ¿eñski. Ale nie odwrotnie.
Bogini Kali jest jedn± z siakti ¦iwy. Gdy niszczone jest stare, by mog³o narodziæ siê nowe, wtedy ujawnia siê tylko energia destrukcyjna — najbardziej niszcz±ca moc ¦iwy przejawia siê pod postaci± bogini Kali. Gdy ona tañczy w szale niszczenia, przemierzaj±c pola walki i rozprawiaj±c siê z demonami, ¦iwa pogr±¿ony jest w medytacji, gdy z furi± st±pa po jego nieruchomym ciele, ¦iwa pozostaje czyst± ¶wiadomo¶ci±.
Za¶ w aspekcie prokreacji ¦iwa wystêpuje zawsze w parze z Parwati, równie¿ jego siakti, gdzie ona symbolizuje doskona³± partnerkê, a on — idealnego ma³¿onka. Ich erotyczny i duchowy zwi±zek jest jednym z nurtów filozofii tantryzmu. Tantryzm opiera siê równie¿ na obrazie niszcz±cej ludzkie ego bogini Kali.
Czasem siakti wystêpuje jako „si³a kosmiczna” w aspekcie boskiej matki, utrzymuj±cej ¶wiat w dzia³aniu.
Ogólnym imieniem pod jakim najczê¶ciej wystêpuje jest Devi (bogini) lub Bhagavati (b³ogos³awiona).
Na pograniczu z Himalajami i w Tybecie nosi imiê Tara i jest epifani± Wielkiej Bogini z najdawniejszych i najbardziej staro¿ytnych Indii. Indie s± jedynym krajem, gdzie kult Bogini wystêpuj±cej pod wieloma imionami jest wci±¿ ¿ywy, a ka¿da kobieta jest uciele¶nieniem siakti.
Kult siakti rozprzestrzeni³ siê szczególnie w XIII wieku, tu¿ przed nap³ywem do Indii silnej frakcji islamu (plemiona afgañskie), który ponownie zniewoli³ kobietê, sprowadzaj±c j± do roli s³u¿alczej wobec mê¿czyzn. Ale tantryzm przetrwa³ w nurtach podziemnych, dobrze ukrytych i odzyska³ sw± si³ê wraz z odrodzeniem siê religii hindu w XVIII wieku, po upadku cesarstwa Wielkich Mogo³ów, i trwa do dzi¶.
W Indiach mê¿czyzna czêsto mówi o swojej partnerce — to jest moja siakti. Zauwa¿y³am, ¿e mówi tak jedynie wtedy, gdy istnieje miêdzy nimi silny zwi±zek erotyczny i braterstwo dusz. Kiedy natomiast zwi±zek jest z³y i przypadkowy, gdy brak ¶wiadomej wspó³pracy nad jedno¶ci±, wtedy mê¿czyzna mówi o ¿onie Kali, co dla niego znaczy, ¿e jest ona osob± nie wspó³dzia³aj±c±, a wiêc niszcz±c± zwi±zek. Modelem dla par ma³¿eñskich jest Kriszna i jego siakti Radha oraz Rama ze swoj± siakti Sit±.
W filmie Kamasutra (nie rozpoznanym u nas jako film bardzo dobry), g³ówny bohater, w³adca bogatej krainy traci swe si³y ¿yciowe i ostatecznie ca³e królestwo, gdy¿ nie ma przy nim jego siakti, dziewczyny, któr± rozpozna³ jako bratni± duszê, a w zespoleniu erotycznym — jako rezerwuar energii i dawczyniê najwy¿szej rozkoszy.
Siakti przedstawiana jest jako energia wê¿a, kundalini, u¶piona u podstawy krêgos³upa. Paszcza wê¿a jest otwarta i stanowi wrota do brahmana. Kundalini wznosi siê centralnym kana³em energetycznym od podstawy krêgos³upa do szczytu g³owy, gdzie przebywa ¦iwa, „czysta ¶wiadomo¶æ”. Prac± nad obudzeniem kundalini siakti, wprowadzeniem jej do kana³u energetycznego, przeprowadzeniem przez czakry, przepaleniem wêz³ów i wyprowadzeniem ku czystej ¶wiadomo¶ci (po³±czenie z brahmanem) zajmuje siê tantra joga.
Czy ¶wiat zosta³ stworzony czy zrodzony? Oto pytanie, które nurtuje teologów wielu religii.
Wed³ug katolików ¶wiat zosta³ stworzony, nie zrodzony, a pozosta³e religie patriarchalne — judaizm i islam — s± równie¿ przekonane, ¿e ¶wiat zosta³ stworzony przez Boga Ojca. Religie Wschodu, jak tantra joga, wci±¿ ¿ywe w Indiach kulty Matki-Ziemi oraz religie Durgi i Kali, sk³aniaj± siê ku teorii zrodzenia ¶wiata.
Trzecie wyj¶cie to rozwijanie siê ¶wiata, podobnie jak z ziarna rozwija siê ro¶lina lub z jaja — ¿ycie. Ziarno (lub jajo) ma w sobie i si³ê wzrastania, i zasady rozwoju, choæ zasady te nie s± znane a priori ludzkiemu umys³owi. Tajemnica rozwoju ziarna, jego obumarcia, rachitycznego czy bujnego rozwoju, pozostanie na zawsze tajemnic±.
¬ród³o:
http://www.indiaguide.pl/slowa/siakti.html